Nostalgische fotohoek, foto's die niet in "Vaders achter het behang" staan


Willibrordusstichting
Een kleine 25 keer wordt de Willibordusstichting genoemd in "Vaders achter het behang". Een geheimzinnig gebouw, en de 'kinderen van toen' hadden natuurlijk geen weet van wat er zich achter die muren afspeelde. Er werd bijvoorbeeld uitgebreid geëxperimenteerd met allerlei verschillende behandelmethodes. Een daarvan die een paar jaar voor de oorlog al opgang maakte, was de elektroshock-therapie waarbij een flinke stroomstoot door de schedel werd geleid. Hierbij ging het er voor de patiënt bepaald niet zachtzinnig en prettig aan toe...
Deze keer laten wij een foto zien van een apparaat dat in 1937 nog zelf werd gebouwd voor de elektroshock-therapie. Dit toestel maakt deel uit van de collectie en tentoonstelling van wat nu heet het psychiatrisch ziekenhuis St. Willibrord in Heiloo.


Noodkacheltjes
Maar liefst zes keer wordt in "Vaders achter het behang", door verschillende oud-Heilooërs, gesproken over de noodkacheltjes die aan het eind van de oorlog werden gebruikt. Hoog tijd om eens aandacht te besteden aan deze oorlogskacheltjes. In het Nederlandse Kachelmuseum in Alkmaar, Bierkade 10, is een hele expositie gewijd aan deze kacheltjes. De moeite waard om eens een bezoek te brengen aan dit interessante museum. Uw webmaster maakte er onderstaande foto's. De begeleidende teksten zijn van het museum.

Door het distributiesysteem kon men in de eerste jaren van de oorlog nog redelijk aan voedsel en brandstof komen. Maar in september 1944 kwam daar verandering in. De levering van vaste brandstof aan particulieren werd stopgezet en tot overmaat van ramp viel in oktober ook de gas- en elektriciteitsvoorziening weg. Dit maakte gewone kachels en fornuizen onbruikbaar, zodat de mensen nu waren aangewezen op een noodkacheltje.

 

Een noodkacheltje werd doorgaans zelf van plaatijzer gemaakt. Op kleine schaal door handige knutselaars en metaalbewerkers, zoals smeden of loodgieters. Grotere series werden geleverd door blikfabrieken of kachelfabrikanten. Die kon je bijvoorbeeld bij de firma Blokker kopen.
Zo'n kacheltje bestond vaak uit niet meer dan een stuk metalen pijp, waarin je van alles kon stoken: sprokkelhout, oud papier, papierbriketten, houtkrullen, kolengruis, hout van meubels, brugleuningen of wandbetimmeringen... wat je maar kon vinden.
Het diende niet zozeer voor verwarming, maar meer om op te koken.
Deze kacheltjes hebben dikwijls een centrale rol gespeeld in het leven van alledag om de oorlog door te komen. Zeker in de strenge winter van 1944-1945. In deze 'hongerwinter' was het bijna een dagtaak om de brandstof voor zo'n kacheltje te vinden en het brandende te houden om wat eten te kunnen klaarmaken.
Een alternatieve methode om aan brandstof te komen was het kneden van natgemaakte kranten tot een keiharde prop, en deze vervolgens te laten drogen.

Regelmatig worden deze kacheltjes geschonken aan het Nederlands Kachelmuseum. Ze komen te voorschijn uit kasten, kelders en zolders waar ze jarenlang, verpakt in oude kranten en dozen, bewaard zijn gebleven. De eigenaars hebben hun kacheltje nooit weg willen doen vanwege de speciale herinneringen die eraan verbonden zijn. Ook wordt het museum wel gebeld door mensen die bij het opruimen van het huis van hun ouders een noodkacheltje tegenkwamen. Zij kunnen het evenmin over hun hart verkrijgen zo'n kacheltje weg te gooien, en schenken het dan liever aan het museum.

 

Openingstijden en toegang tot het museum:


Foto's van en rond het badhuis

Deze foto stamt van 20 juni 1941 en is afkomstig uit het fotoalbum van Horst de Beurs. Hij toont Horst de Beurs gezeten op de driewieler met achter hem Jaap Vellinga. Het meisje uiterst links en de jongen naast haar zijn Gré en Jan uit Amsterdam een nicht en neef van de familie Kuiten die aan de Holleweg 157 het bekende Badhuis runde. De foto werd genomen voor het badhuis. Deze foto staat niet in "Vaders achter het behang".
Op onderstaand plattegrondje is de locatie van het "Badhuis Witte Kruis" aangegeven met nr. 22. De blauwe pijl geeft de richting waarin de foto genomen is.

   21 = Station
   22 = Badhuis
   23 = Algemene Begraafplaats

Links een foto van de huidige situatie (juni 2005, dus 64 jaar later!) vanaf dezelfde plek.
(Foto Eric Zwijnenberg)

Het pand van het badhuis (thans Holleweg 149) is nog steeds als zodanig herkenbaar. Hieronder nog drie foto's van juni 2005 (Eric Zwijnenberg).


Geheel rechts het stenen muurtje waar op de oude foto uit 1941 de fiets tegenaan staat.